Uyku apnesi, uyku sırasında solunum durmasından kaynaklanan, uyku düzeninin bozulmasına sebep olan bir hastalıktır. Uykuda hava akımının en düşük 20 saniye süreyle normal değerlerin altına düşmesi apne olarak tanımlanmaktadır. Bu esnada kanda bulunan oksijen azalırken, karbondioksit artış gösterir. Uyku apnesi sinir sistemindeki bir sorundan yahut solunum sistemindeki bir tıkanmadan meydana gelebilir. iki durumun bir arada bulunduğu durumlarda da apne oluşabilmektedir. Rahatsızlığın sonuçları olarak horlama, çok aşırı asabiyet, sabahları kafa ağrısı, konsantrasyon bozukluğu görülebilir. Hastalık önlem alınmadığı takdirde, hastayı ölüme kadar götürebilir. Hastaların çoğunluğu rahatsızlığı önemsemediğinden yahut ayrım edemediklerinden tedavi olmamaktadır. Uyku esnasında yüzlerce defa tekrarlayan solunum durması ve azalması, ekseriyetle hastanın yakınları yönünden fark edilmekte. Sinsi bir hastalık olarak kabul edilen uyku apnesi, acil tedavi edilmesi gereken özelliktedir. Tedavi sağlanamazsa, nüzul, kalp krizi, düzensiz kalp atışları bunun gibi sorunlara sebep olabilmekte. bununla beraber hastalarda iş verimsizliği, kazalar ve sosyal sorunlara neden olabilmektedir.
Uyku Apnesinin Belirtileri Nelerdir?
- Gündüz uykulu olma hali.
- Geceleri aşırı bir şekilde gürültülü horlama.
- Gece olduğunda nefes almada kesiklikler tıkanmalar ve nefes bozuklukları.
- Nefes yetmezliğinden dolayı ani uyanışlar.
- Asit reflüsü.
- Gece olduğunda çok fazla idrara çıkma.
- Baş ağrıları.
- Hafıza kaybı.
Uyku Apnesinin Tedavisi
Bu hastalığa benzeyen, benzer belirtiler işaret eden hastalıklar bulunduğundan, teşhisin doğru ve kesin yapılması gerekir. Uyku apnesinin kati tanısı laboratuvarda uyku çalışması denilen bir teknikle ölçülmektedir. Laboratuvar ortamında poligrafik tetkik denilen inceleme yapılması gerekir. Bu incelemede uyku esnasındaki parametreler kayıt altına alınmaktadır. Beyin aktiviteleri, uykunun kalitesi, yapısı ve bozuklukları sağlıklı bir şekilde incelenmektedir. Hastanın solunum hareketleri, uykudaki oksijen miktarı, kalp ritimleri ve EKG kayıtları yapılıp, gövde fonksiyonları inceleme altına alınır. Testlerin sonucunda tedavi gerekiyorsa, acilen tedaviye başlanır. iltihap anatomik bozukluklardan kaynaklanıyorsa, protez, cerrahi yöntemler ve ya ilaç tedavileri uygulanır. Hastalara uyku sırasında solunuma destekçi olan cihazlar kullandırılır. Bu cihazlar nefes alışverişini düzenleyerek, hastaların düzenli uyku uyumalarına destekçi olur.
İdeal Uyku Nasıl Olmalıdır?
Uyku, dediğimizde öncelikle dengeli ve düzenli bir hayat için şarttır. Uyku esnasında vücut dinlenir, kendini temizler, saflaştırır, tamir eder, yeniden inşa eder, büyür ve kendini tedavi eder. Uyku esnasında, gün boyunca biriken stresler, gerginlikler ve sinirlilik halleri serbest hale gelip vücuttan kolayca salınır. Rüyalarımızda da bir dereceye kadar, bu gerilim ve stres çözülür. Böylece uykunun önemi zihni sağlığımız açısından ön plana çıkmaktadır. Tabiiki uyku, yalnızca zihni sağlığımız için değil aynı zamanda bedeni sağlığımız için de önemlidir. Çünkü yetersiz ve kalitesiz uyku bedeni de zayıf düşüreceğinden çeşitli rahatsızlıklarında meydana gelmesini sağlar.
Rem Uykusu Nedir?
Yavaş dalga uykunun 2. fazında, uyku; uyku derinliği ve gövde fonksiyonlarında değişiklik görülmekte. Uyku derinliğine bağlı olarak adale tonüsü azalır, hızlı göz hareketleri başlar (Rapid Eye Movements). ingilizce bu kelimelerin baş harflerinden oluşan REM, bir uyku fazı şekilde ele alınmıştır.REM fazı veya REM uykusu, yavaş dalga uykunun 2. fazında meydana gelir. Bu fazda şahıs, derin uyku fazı uyarıcıları ile fakat uyandırılabilir. EEG özellikleri de 2. faza benzer. Bu benzerlik, 2. faz yavaş dalga uyku ile çelişkilidir. Bu çelişkiden ötürü REM uykuya, paradoksal veya desingroni-ze uyku deriz. başka bütün uyku fazları da non REM olarak belirlenmiştir.REM uyku fazı, norma uyku içide her 90 dakikada bir tekrarlanır. Ortalama süresi, 20-30 dakika civarındadır. Bu zaman daha da uzun olabilir.
Kaliteli Bir Uyku İçin
- Her gün aynı saatte uyumayı ve uyanmayı adet edinin.
- Gündüz vakti olabildiğince aydınlık ortamlarda bulunun.
- Sabah çalışmaya başlamadan önce biraz yürüyüş yapın işe yürüyerek gidebilirsiniz gündelik yürüyüş süresi ortalama 45 dakikadan kısa olmasın.
- Aldığınız kafeini Kahve, çay, çikolata vb kısıtlayın. Günde 2 fincandan fazla kahve içmeyin. uykuya dalma ve yahut sürdürmekte sorununuz varsa kafeini tamamen hayatınızdan çıkarın.
- Sigara kullanıyorsanız ise sigarayı azaltın, uyku hakkında sorununuz varsa sigarayı yüzde yüz bırakmaya çalışın.
- Alkol alımını kısıtlayın. Uyku ile ilgili sorununuz varsa alkollü içeceklerden tam olarak uzaklaşın.
- Uykunuz gelirse gündüz vakti kısa süreli uyuyabilirsiniz fakat gece uykusuzluk çekiyorsanız gündüz uyumamalısınız.
- Yatak odanızı uyuma ve cinsellik dışında kesinlikle kullanmayın, yatak odanızı çalışma odası şekilde kullanmamalısınız.
- Yatak odanız ısı, ışık ve gürültü açısından sizi rahat ettirecek şartlarda olmalıdır.
- uykuya uyanmayı arzu ettiğiniz zamandan 9 saat öncelikle başlayın.
- Uyumadan 1 saat önce gündelik aktiviteyi bitirin, 15 dakika boyunca o gün yaşadığınız sıkıntıları, başarıları ve mutlulukları bir kağıda yazın sonra 45 dakika boyunca gevşemeye çalışın, uyarıcı olmayan şeyler yapın (hafif şeyler okuyun, klasik müzik dinleyin, ılık köpüklü bir banyo yapın, meditasyon yapın, 1 bardak ılık ballı süt için)
- Sonra yatağa girin, gözlerinizi kapatıp uykusuna dalmanın keyfini çıkarın.
- Yattıktan yaklaşık 15 dakika süreyle uykuya dalamadıysanız kalkın ve öteki bir odaya gidin ve uykunuz gelinceye kadar gevşemeye çalışın, uykunuz gelince tekrar yatağa gidin. Bu hal tekrar edebilir ama her zaman her gün tıpkı saatte uyanmaya özen gösterin.
Uyku Evreleri Nelerdir?
Derin uyku döneminde fiziksel onarım işleri yapılmaktadır; örnek olarak yıpranmış hücrelerin onarımında kullanımı üzere kolesterol sentezleniyor. ayrıca hormonlar da bu dönemde salgılanıyor. Uyku bozukluğu olan çocuklarda gelişme geriliğine rastlanıyor. İri bademcikler sebebiyle horlayan, uykuda nefesi duran küçükler bademcik ameliyatından sonra hızlıca büyüyor. Anneler "çocuğumun bademciği alındıktan sonra büyüdü, serpildi" diyor. Oysa çocuk derin uykuyu yeteri kadar uyuyamadığı için büyüyemiyor. Uykunun Rem döneminde ise psikolojik dinlenme sağlanıyor ve bellek yeniden yapılanıyor. Uykusunun bu dönemini yeterli uyuyamayanlara bakıldığında; bitkin, sinirli ve algısı bozuk kişiler bulunduğu dikkat çekiyor.
Bu Sorularla Kendinizi Test Edebilirsiniz
- Nefesinizin durduğu yada iç çekme halinde düzensiz soluduğunuz eşinizin dikkatini çekti mi?
- Genel olarak sabah yataktan yorgun mu uyanıyorsunuz?
- Gün arasında kendinizi çok fazla yorgun, uykulu hissediyor musunuz?
- Enerjiniz ve motivasyonunuz azaldı mı?
- Cinsel arzularda azalış , isteksizlik oluyor metre ?
- Konsantrasyonunuz azaldı mı?
- Kilolu musunuz ve kilo verememekten mi şikayet ediyorsunuz?
- Şiddetli horluyor musunuz?
Konuyla ilgili aramalar: uyku apnesi ameliyatı, uyku apnesi belirtileri, çocuklarda uyku apnesi belirtileri, uyku apnesi tedavisi