Son yıllarda B12 vitamin eksikliği oldukça yaygın görülen bir sağlık sorunu halini almıştır. Kırmızı kan üretimi ve sinir dokusunun sağlığı için gerekli olan B12 maalesef vücut tarafından üretilmemektedir. Tavuk, balık, kırmızı et, deniz ürünleri, karaciğer, yoğurt, süt, yumurta ve peynirde B12 bolca bulunmaktadır. Sebze ve meyve grubunda ise B12 vitamini bulunmaz. Vejetaryen beslenme tarzını tercih edenlerin üzerinde dikkatle durması bir konudur. Bu tarz beslenme alışkanlığı olanların B12 ile zenginleştirilmiş yiyecekleri tüketmesi gerekir.

B12 vitamin kaybına dikkat

Besinleri pişirme süresinin B12 vitamini etkilediğini belirten Dr. Çetin Yücesoy pişirme süresinin uzaması ve derecesinin yükselmesinin vitaminde kaybına neden olduğunu söyledi. Yücesoy şöyle devam etti, “Örnek vermek gerekirse, karaciğer ya da balık suda haşlandıktan sonra suyunun dökülmesi B12 vitaminin kaybı ile direk ilgilidir. Etler ızgara yapılıyorsa, sıcaklık ve damlayan suyla B12 vitamininin yüzde 30 kadarlık bir kısmı, nemli sıcaklık söz konusu ise yüzde 10-20’si kaybolacaktır. Uzun raf ömürlü süt dediğimiz besinlerde kayıp yüzde 7- 10 civarında olmaktadır. Kaynama ile de yüzde 30 kadarı kaybolur.” dedi.

Kimlerde B12 vitamin eksikliği görülmektedir?

Kimlerde B12 vitaminin sıklıkla eksik görüldüğüne değinen Dr. Yücesoy şunları kaydetti, “50 yaşı geçtikten sonra B12 vitamininin vücut tarafından emilmesi güçleşecektir. Vejetaryen beslenme tarzını benimsemiş kişiler B12 ile güçlendirilmiş yiyeceklere yönelmelidirler. Ya da B12 desteği için doktor kontrolünde hareket etmelidirler. B12 eksikliği alkol alışkanlığı bulunanlarda, yetersiz beslenen küçük çocuklarda, uzun müddet şeker hastalığı ve mide ilacı kullananlar, hamileler, mide-bağırsak ameliyatı olanlar ve ayrıca HIV pozitif kişiler ile AIDS hastası kişiler B12 vitamini açısından risk taşımaktadır.  

B12 eksikliği etkileri Alzheimer ile karıştırılmamalı

B12 eksikliği etkilerinin Alzheimer ile karıştırıldığını söyleyen Dr. Yücesoy zihinsel fonksiyonlarda bozulmaya neden olduğu için yaşlılarda Alzheimer ile karıştırılabildiğini vurguladı. B12 eksikliğinden öncelikle beyin ve sinir dokusu etkilenmektedir. Yürümede zorluk, denge kaybı, uyşma, dilin şişmesi, halsizlik, karıncalanma, hafıza kaybı, iştahsızlık, ishal, kulakta çınlama ve dikkat dağınıklığı tarzında şikayetler görülmektedir. B12 eksikliğinin yaşlılarda oldukça yaygın olduğu bilinmektedir. Bu yaş grubunda depresyonun temel nedenlerinden birisi de B12 eksikliğidir. Yapılan araştırmalar 65 yaş üstünde B12 eksikliği oranının % 3-42 arasında olduğunu göstermiştir. Yaşlı kişilerde B12 eksikliğine erkenden tanı konması önemlidir. Bunun nedeni kolayca tedavi edilebilir olmasıdır. Şayet tedavi edilmezse ise geri dönüşü olmayan nörolojik hastalıkları ortaya çıkarabilmektedir. B12 eksikliğinin giderilmesi ile ayrıca mental fonksiyonlar iyileştirilmekte, hastaların yaşam kalitesi artmaktadır.

Bebeklerde görülen B12 eksikliğinde vakit kaybedilmemelidir

B12 vitamin eksikliğinin bebeklerde özellikle risk oluşturduğunu söyleyen Dr. Yücesoy, büyüme geriliği, gelişimsel sorunlar, hareket ile ilgili problemlerin en önemli belirtiler olduğunu dile getiriyor. Yetişkinlerdeki gibi bebeklerde de görülen B12 eksikliği de en kısa sürede önlem alınmalı ve gerekli müdahaleler yapılmalıdır. 50 yaşın üzerinde bağırsak hastalığı olanlar, gebe kalmayı düşünen kadınlar, vejetaryenler B12 vitaminini multivitamin ilaç olarak, günde ortalama 6-30 mikrogram almak durumundadırlar.

Tedavi planı doktor eşliğinde olmalıdır

B12 eksikliği öyle bir durumdur ki vücut rezervlerinde tamamen bir tükenme olmadan kendisini belli etmeyebilir. Bu sebepten B12 takviyesi ihmal edilmemelidir. B12 tedavisinde hayvan ürün alımında artırım yapılabilir. Fakat kandaki seviye önemli olduğundan en uygun doz gereklidir. Bunun için ise doktora danışmak gerekir. Ayrıca Dr. Yücesoy B12 eksikliği tedavisinin güçlü haplar ya da iğnelerle kısa sürede yapılabildiğini dile getiriyor.  

B12 vitamininin fazla olması zararlı değildir

B12 vitamininin fazla olmasının insan bünyesine bir zararı olmayacağını belirten Dr. Yücesoy şöyle konuştu, “İnsan vücudu ortalama 5 yıllık B12 vitamini depolayabilme kapasitesine sahiptir. B12 vitamini fazlalığı insan vücudu için zarar teşkil etmez. Alınacak olan B12 vitamininin fazlası idrarla vücuttan atılabilmektedir. Ayrıca B12 vitamini sinir tahribatını önlediği bilinmektedir. Doğurganlığa etkisi vardır, hücre oluşumunu ve uzun yaşamı destekler. Sinir uçlarındaki normal gelişimi kolaylaştırmakla beraber hafızanın güçlenmesine yardımcıdır. Hızlı öğrenmeyi destekler. Sinir sisteminde de önemli fonksiyonları olduğu bilinmektedir.”