Bütün toplumlar saç ve saç şekilleri üzerinde sosyal ve kültürel bir rol oynarlar. Saç çizgisinin geriye kayması veya saçların normal yapısının incelmesi, gerek erkek gerekse kadında çok önemli problemlemlerden biri haline gelmiştir. Saçların neden ve hangi sebebe bağlı döküldüğünü anlamaksızın, hastalar gerek görsel basında gerekse yazılı basında mucize tedaviler diye lanse edilen mega vitaminler, saçlı deri masajı, elektrikli uyarı ile saça uygulanan ilaçlar gibi yöntemlere yönelmekteler. Saç dökülmesi ne yazık ki toplumlarda sık görülen bir olgudur ve her üç erkekten ikisinde değişik düzeylerde de olsa bir saç dökülmesi problemi gözlenmektedir. Yine oldukça yüksek oranlarda erkekler ve kadınlarda yaşamları süresince değişik tipte saç dökülme problemi görülebilmektedir. Bu yaşanılan saç dökülmesi problemlerinin nedenleriyle alakalı doğru tanı konularak saç kaybı yaşayan pek çok insana yardım edilmesi günümüzde mümkündür.

Saç Dökülmesi Nedenleri

Saç dökülmesi ve seyrekleşmesi genelde yaygın ve bölgesel olarak karşımıza çıkar. Yaygın saç dökülmesine sebep olan hastalıklar arasında özellikle;

• Ateşli hastalıklar,
• Demir, Protein, Çinko Eksikliği,
• Tiroid hastalıkları (tiroid bezinin az veya çok çalışması durumlarında),
• Gebelik durumu,
• Şeker hastalıkları,
• Karaciğer ve böbrek hastalıkları,
• Anemi,
• Zayıflamak için aşırı (bilinçsiz) diyet yapmak,
• Kanser hastalıklarının seyrinde bazı ilaçlar ve kimyasal madde kullanımı,
• Merkezi sinir sistem hastalıkları,
• Stres yer almaktadır.

Bu nedenlerin dışında bir de kadınlarda görülen, erkeklerdeki olağan kelliğe benzer (androgenetik alopesi) mevcuttur. Bu duruma en çok over kistleri, hormonal bozukluklar ve andrenal tümörler sebep olabilmektedir. Bu nedenlerden dolayı androgenetik tip alopesi çok iyi araştırılmalı ve tetkikleri doğru incelenerek yapılmalıdır.
 

Androgenetik Alopesi Nedir?

"Androgenetik Alopesi" Yani erkeklik hormonu olan androjenler tarafından etkilenen, ve bu duruma genetik yatkınlığı olan kişilerde özellikle ergenlik sonrası dönemden itibaren herhangi bir yaşta başlayabilen ve öncelikle alın bölgesindeki saç çizgisinin geri çekilmesi ile sonra da tepe bölgesinin incelip açılmasıyla ortaya çıkan durumdur. Erkek tipi saç dökülmesi olarak da bilinen Androgenetik alopesi (AGA) sadece erkeklere özgü bir problem olmadığı gibi kadınlarda da görülür. Yapılan araştırmalar neticesinde erkeklerde ve kadınlarda en sık rastlanan saç dökülmesi türüdür. Bu tip saç dökülmelerinde, alın veya baş orta bölümünde belirgin bir şekli takip eden aşamalı saç kayıpları gözlemlenir. Buna neden olan saç köklerinin DHT?ye karşı genetik olarak belirlenmiş hassasiyetidir. Saç köklerinin bu hormon türevine karşı hassasiyeti ne kadar kuvvetli olursa saç kaybı o derecede ağır seyretmektedir.

Bu tip saç dökülmesinin nedeni olan erkeklik hormonlarının genetik olarak bu duruma duyarlı olan kişilerde yaptığı etkidir. Androjen denilen erkeklik hormonlarının genetik olarak hassas saç kökleri üzerindeki etkilerinin sonucu olarak saç foliküllerine zarar verir ve bu tip saç dökülmesi gerçekleşmektedir. Saç köklerinin androjene karşı hassasiyeti ne kadar fazla ise saç kaybı da o derece yoğun yaşanmaktadır. Androgenetik alopesi kalıtımsal olmakla birlikte, saç dökülmesinden sorumlu genler anne ve babadan kaynaklı gelebilmektedir. Dolayısıyla bu genleri taşıyan kişilerin hepsinde Androgenetik alopesi görülmez. Bu tür saç dökülmesinin ortaya çıkması birden fazla faktöre bağlı olabilmektedir. Mevcut genlerin stres, yaş, hormonların seviyesi gibi faktörlerle aktif hale gelmesi gerekmektedir.

Androgenetik alopesi olan erkeklerde alın bölgesi ve tepedeki saç tellerinde incelme, yavaş uzama, bu saç telleri hafifçe çekildiğinde kolayca ele gelmesi ve saçların kolayca dökülmesi şeklinde başlar ve özellikle saçlı deride alın çizgisinin geri çekilmesine ve tepe açılmasına yol açacak bir görüntüyle devam etmektedir. Sonraki dönemlerde bu saç telleri karakterini kaybedip daha açık renkli ve uzamayan ince tüylere dönüşür. Sonuç itibariyle da saç derisi parlak ve saçsız bir şekil alarak, kellik meydana gelir. Kadınlarda ise genel olarak kafanın tamamında veya tepe bölgesindeki saçlarda incelme ve seyrekleşme şeklinde görülmektedir. Kadınlarda genellikle kellik yapmaz, ancak seyrelme şeklinde gerçekleşir. Babanın saçının olmaması çocuğunda da saç kaybı yaşanacağı anlamını taşımamaktadır. Saç kaybı ebeveynlerin her ikisinden gelen genlerin tesadüfî birleşmesiyle ortaya çıkan bir harita izlemektedir. Bu yeni harita erkek çocukta babasından tamamen bağımsız bir saç geleceği hazırlayabilmektedir.

Yaygın görülen saç seyrekleşmesi ve dökülmesinin yanı sıra bazen bölgesel saç dökülmesi de olabilmektedir. En sık rastlanan bölgesel saç dökülmesine örnek olarak mantar hastalıkları, saç kıran, bazı kozmetiklerin fazla kullanılması ve sürekli bir bölgeden saç koparılması olarak sayılabilir.

Saç Hastalıkları Çeşitleri

Hastalar genelde saçlı deride kaşıntı, kepeklenmeler, yara, saç dökülmesi ve seyrekleşmesinden şikayet ederler.

En çok kaşıntıya sebep olan hastalıklar;

• Saçlarda bitlenme,
• Saç egzamaları
• Mantar hastalığı

Kepeklenme sebebiyle olan hastalıklar ise;

• Saç egzaması,
• Sedef hastalıkları,
• Sinirsel egzama,
• Mantar hastalığı

Semptomatik (dönemsel) dökülmeler Nedir?

Kadın ve erkeklerde eş sıklıklarda rastlanan saç dökülme şikayetidir. Tek bir hastalığa bağlı olmayıp diğer hastalıklarla beraber saç köklerinin ritmik bir şekilde siklüsünün bozulması sonucu gelişebilmektedir. Özellikle doğum yapan kadınlarda , tiroit bezinin çalışma bozukluklarında ve ciddi sistemik hastalıklar olan (zatürre, kan kaybı, böbrek hastalıkları...), büyük üzüntüler ve korkulardan sonra bunu izleyen 5 ila 6 ay içinde dökülmeler olabilmektedir, bu tarz dökülmeler 3 ila 5 ay kadar sürebilmektedir. Saç kayıplarının diğer sık nedeni'ise sağlıklı bir insanın günlük alması gereken vitamin ve mineral eksiklikleri olup bunların diyetle birlikte yeterli alınmaması veya kaybın çok olması , vejeteryanlık, emilim bozuklukları saç dökülmelerini hızlandırmaktadır. Bütün bu nedenlerin tespiti için öncelikle hastaları muayene ettikten sonra gerekli tahlilleri yaptırmalıyız. Hastadaki dökülme nedeni saptandıktan sonra sebebe yönelik takviyeler ve destekleyici önerilerle kaybedilen saçlar tekrar kazanılır.

Saö Dökülmesi Yaşadığınızı Fark ettiğinizde

Hastaneye saç dökülmesi şikayeti ile gelen hastaların öncelikle saçlarının ne kadar döküldüğü tetkikler sonucunda öğrenilmelidir. Çünkü günde 25 ila 100 saç telinin dökülmesi gayet normaldir. Her saç tipinin yaşı farklıdır. Ve her saç farklı zaman dilimlerinde dökülecek demektir. Gelişim dönemlerinde saç en fazla 2 ila 6 yıl arasında kalır. 4 ila 5 yıl sonra bu dökülecek yerine yenisi gelecektir. Bunun dışında kişinin her gün 150 ila 200 saç teli dökülüyorsa problemi var demektir. Hastanın rejim yapıp yapmadığı, yada aşırı stresli olup olmadığı ile yaşadığı ortamın fiziksel şartları öğrenilmelidir. Dolayısıyla bu faktörler kişinin saç sağlığı ile doğrudan ilgilidir. Eğer bunlardan sonuç alınamazsa kişinin hastalık problemi olup olmadığı sorgulanarak öğrenilmeye çalışılmalıdır. Vücutta enfeksiyon var mı, troid bezlerinde sorun mu var, kanser tedavisi mi gördü? Bu doğrultuda kan tahlilleri yapılmalı ve böylece bütün hormonların dengesi öğrenilmelidir. Ve yapılan testler sonucunda saç dökülmesinin nedeni iyice öğrenilip ona göre bir tedavi uygulanmalıdır.