Rahmin (uterus) alınması ameliyatıdır. Birçok jinekolojik sorun histerektomi ile giderilebilir. Ancak büyük bir cerrahi girişim olduğu için doktorunuz öncelikle diğer tedavi şekillerini önerebilir. Rahim: Leğen kemiğinin çevrelediği bölgede (pelvis) düz kastan oluşmuş, gebelikte içinde bebeğin geliştiği bir organdır. Doğum eylemi sırasında kasılarak bebeğin doğumunu sağlar. Gebelik yoksa rahmin içini döşeyen tabaka (endometriyum) her ay adet kanaması şeklinde atılır.Histerektomi Nedir?Rahmin ameliyat ile çıkarılmasıdır. Kadın hastalıkları ve doğum grubunun en sık ameliyatlarından biridir. Histerektomi nedenlerinden bazıları şunlardır:
- Myomlar(rahmin düz kasından gelişen iyi huylu urları)
- Endometriozis
- Anormal kanama
- Uzun süren, uygulanan tedavilere yanıt alınamayan rahim kaynaklı ağrılar
- Rahim sarkması
- Kanser
Rahim alma ameliyatları yumurtalık ve tüplerin alınmasını içermez. Alınmalarını gerektirecek bir hastalık olması halinde bu organlar da alınabilir (salpingo-ooforektomi).
Histerektomi Tipleri
Ameliyatın tipi muayene bulgularına, ameliyata neden olan hastalığa ve doktorun seçimine bağlı olarak değişir.Abdominal Histerektomi (Rahmin karından çıkarılması): Alt karın bölgesinde rahme ulaşmak için ciltten başlayan bir kesi yapılır. Rahmin büyüklüğü ve ameliyatın yapılış nedenine bağlı olarak kesi yatay veya dikey olabilir. Karından yaklaşım diğer histerektomi tiplerine göre daha uzun iyileşme zamanı gerektirir. Bununla beraber bazı avantajları da vardır. Bu tip histerektomide doktor, rahim ve diğer bazı karın içi organları daha iyi görüp değerlendirebilir. Özellikle büyük urlarda, kanser şüphesinde iyi bir yoldur.Vaginal Histerektomi (Vagen yolu ile rahmin çıkarılması): Bu yöntemde karnınızda kesi olmaz. Kesi vagen içinde olduğu için iyileşme zamanı karından yapılan histerektomiden daha kısadır.
Laparoskopik Histerektomi: Ameliyatın kısmen veya tamamen laparoskop denilen aletin aracılığı ile yapılmasıdır. Laparoskop ışıklı, mercek sisteminden oluşan, ince bir alettir. Küçük bir kesi ile (genellikle göbek çevresinden) karna sokulur. Doktor hastanın karın içi organlarını laparoskop yardımı ile büyütülmüş olarak ekranda görür. Ameliyata yardımcı aletlerin sokulması için birkaç küçük kesi daha yapılır. Operasyon süresi karından ve vaginal yolla yapılan histerektomilere göre daha uzun, hastanın iyileşme dönemi daha kısadır.
Rahim Alınması Ameliyatı Öncesi Yapılması Gerekenler
Ameliyata hazırlık için sizden bir takım tetkikler istenecektir (kan, idrar, akciğer filmi, kalp grafiği "EKG" gibi).
- Yine hazırlık aşamasında rahim içinden parça alınabilir.
- Ameliyattan bir gece önce ve/veya ameliyat sabahı lavman yapılabilir.
- Enfeksiyonu önlemek amacı ile antibiyotik yapılır.
- Ameliyat sırasında ve sonrasında gerekli sıvıların verilebilmesi için el üzeri veya koldan damarınıza plastik iğne takılır.
- Ameliyat sırasında rahat olabilmeniz için durumunuza göre genel (uyuyarak) veya bölgesel (belden) anestezi uygulanır.
- Sizin durumunuzu izleyebilmek, sıvı miktarını ayarlayabilmek için idrar torbanıza ince bir tüp (idrar sondası) yerleştirilir.
- Histerektomi olan hastalar birkaç gün hastanede kalırlar. Hastanede kalış süresi ameliyatın tipine, ameliyat sırası veya sonrasında bir sorun gelişip gelişmediğine göre değişir.
- Ameliyat sonrasında mümkün olduğunca erken yürümelisiniz. Yürümek kan dolaşımınızın düzenlenmesini sağlayacağı gibi, toplar damarlarınızda pıhtı gelişiminin önlenmesine de yardımcı olacaktır. Risk grubunda iseniz pıhtı gelişiminin önlenmesi için size ayrıca ilaç tedavisi de verilecektir.
Ameliyattan sonraki birkaç gün ağrılarınızın olabileceğini bilin. Dinlenmek iyileşmenizi hızlandırır. Doktorunuzun ek önerisi yoksa ameliyat sonrasında altı hafta boyunca vagene hiçbir şey uygulamayın (duş, cinsel ilişki, tampon gibi), ağır kaldırmayın, ağır işler yapmayın. Altı haftanın bitiminden önce kendinizi iyi hissetseniz dahi doktorunuzun kontrolü ve önerileri olmadan tersi davranışlarda bulunmayın.İyileştikçe hafif fiziksel uğraşlar, spor yapmak, araba kullanmak gibi aktivitelerinizi yavaş yavaş artırabilirsiniz.Histerektomi olmanız jinekolojik açıdan artık rutin kontrollerinizin olmayacağı anlamına gelmez. Rahim ağzınız duruyorsa veya kanser-kanser öncüsü bir hastalık nedeni ile histerektomi oldu iseniz Pap-test taramaları devam edecektir.
Günümüzde rahim alınması ameliyatı en sık yapılan ameliyat türlerinden birisidir. Histerektomi dediğimiz rahim alınması ameliyatı rahmin çıkarılması işlemidir. Tümör yapılar dediğimiz miyomlar rahmin alınmasında önemli etkendirler. Miyomlar rahim ağzında görülen düz kas dokusunda gelişen iyi huylu tümörlere verilen addır. Miyomlar halk arasında ur olarak bilinmektedir. Yuvarlak, nohut tanesi büyüklüğünde ve pembe doku rengindedirler. Kadınların ortalama %20`sinde görülmekle beraber genellikle 25-35 yaşları arasında kendisini gösterir. Myomların görülmesiyle birlikte bir takım olaylar kendini belli eder. Bunlar kasık ağrıları, aşırı kanamalar, bol ve ağrılı adet sancıları gibi sıkıntı durumlar ortaya çıkar. Bası dediğimiz şikayetler de yine miyomlar vasıtasıyla ortaya çıkar.
Ameliyat Ne zaman Gereklidir?Polip dediğimiz ve rahim içerisinde yer alan döl yatağının içerisinde bulunan et parçacıkları kanama ve adet düzensizlikleri gibi durumlar ortaya çıkarabilmektedir. Vajinal yoldan yapılacak cerrahi müdahale ile bu polipler alınabilmektedir. Fakat hastada ek bir patolojik durum söz konusu ile Histerektomi ameliyatı gerekebilmektedir. Diğer bir durum olan endometrial kalınlaşması kanserleşmeye neden olabilmektedir. Genellikle hormonal ilaç yöntemleri ile tedavi edilebilen bu durum eğer gerekli iyileşme göstermiyorsa ameiyat gerekebilmektedir. Aşırı Kanamalar Kansızlığa Neden OlabilirAşırı ve düzensiz kanamalar hastada kansızlığa sebep olabilmektedir. Kişinin renginin soluklaşması, nefes darlığı, çarpıntı gibi durumlar ortaya çıkabilmektedir. Bu düzensiz kanamalar için bir ilaç tedavisi mümkündür. Şayet bu tedavi yöntemi de cevap vermez ise rahim alınması ameliyatı gerekebilir.
Adet ağrılarının çok şiddetli ve dayanılmayacak gibi olması, zor geçen pıhtılı adetler, ilişki sırasında aşırı derecede ağrı hissetme gibi bazı durumlar endometriosis dediğimiz durumun göstergesidir. Endometriozis karakterize ve patolojik bir rahatsızlıktır. İlaç tedavileri iyileşmeye yardımcı olabilmektedir. Fakat eğer sonuç alınamıyorsa, çocuk istemeyen hastalar için Histerektomi uygulanabilir.
Zor doğumlarda özellikle kendini gösteren mesane, rahim ve bağırsak sarkmaları karın iç basıncın artması, genetik olarak kollajen dokunun zayıflığı gibi durumlarda menopoz döneminde görülebilmektedir. Bu tip dışarıya sarkması durumlarında idrar kaçırma, rahmin dışarıya çıkması, haznede dolgunluk gibi şikayetler görülmektedir. Bu tip durumlarda vajinal histerektomi denilen yani dışarıdan değil vajinanın iç kısmından yapılan bir kesi ile vajinanın çıkarılması işlemi uygulanır. Doğum sonrası aşırı kan kaybı, rahim kanserleri gibi durumlarda da histerektomiye gerek duyulabilir.
Histerektomi ameliyatına karar verme süreci önemlidir. Doktor hastaya olası tüm sonuçları açıkca söylemelidir. Hasta çocuk doğurma döneminde ise çocuk doğurma durumunun kaybedilmesi hastada psikolojik sorunlar ortaya çıkarabilir. İleride çocuk doğurmak isteyen hastalarda öncelikle Myomektomi ameliyatı tercih edilmelidir. Bu operasyon rahmin alınmaksızın miyomların çıkarılmasını kapsamaktadır.
Özel Meltem Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Bölümü uzman doktorları rahim alınması ameliyatını başarılı bir şekilde gerçekleştirip hastalığı ortadan kaldırmaktadırlar.
Jinekolojide en sık yapılan ameliyatlardan birinin Histerektomi yani rahim alınması ameliyatı olduğunu söyleyen Özel Meltem Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. Bahar Aksünger, 25-35 yaş arası kadınların %20'sinde rahimde bu tümörün görüldüğünü ilerleyen yaşla beraber görülme sıklığının arttığını belirtmektedir. Rahim alınmasını gerektiren tümörler hakkında bilgi veren Dr. Aksünger sözlerine şöyle devam ediyor; 'Halk arasında 'ur' olarak bilinen miyomlar yuvarlak, nohut tanesi ebatlarında ve pembemsi bir renktedirler. Rahimde ağrı ve kanamalarla kendini belli eden miyomlar belirtiler dahilinde acilen tedavi edilmelidir.' demektedir.
Rahimde Tümörün Belirtileri Nelerdir?
'Kadınlarda sıklıkla görülen miyomlar ilerleyen evre ile düzensiz aşırı kanamalar, kasık ağrıları, kansızlık, bol ve ağrılı adet dönemi gibi şikayetlere sebep olur.' diyen Op. Dr. Aksünger; 'Kansızlık haricinde miyomlar 'bası' şikayetlerine neden olmaktadır. 'Bası' dediğimiz ağrılar bağırsaklarda görüldüğünde kabızlığa, idrar yolundaki basılar idrar yolunda ve böbreklerde şikayetlere sebep olmaktadır.' demektedir.
Ameliyatı gerektiren sebepleri sıralayan Op. Dr. Aksünger; 'Rahim içerisinde yer alan döl yatağının içerisinde polip adını verdiğimiz et parçacıkları adet düzensizlikleri ve kanamaya neden olabilmektedir. Normal olarak vajinal yoldan yapılan bir operasyon ile bu polipler alınabilmektedir. Ancak hastada ek bir patolojik durum varsa Histerektomi ameliyatı gerekebilmektedir. Yine Endometrial dediğimiz zarın kalınlaşması durumu da ameliyat gerektirebilir. Genelde hormonal ilaç tedavisi ile bu durum kontrol altına alınabilmektedir. Fakat bu tedavi etki göstermez ise yine rahim alınması ameliyatı düşünülebilir. Adet ağrılarının dayanılamayacak kadar şiddetli olması, pıhtılı ve zor geçen adetler, ilişki sırasında aşırı derecede ağrı hissedilmesi gibi durumlar 'Endometriosis' dediğimiz duruma işaret eder. Patolojik bir rahatsızlık olan Endometriosis yine ilaç tedavileri ile ortadan kaldırılmaya çalışılmakta şayet sonuç alınamazsa Histerektomi'ye başvurulmaktadır.' demektedir.
Doğum Sonrası Aşırı Kan Kaybı Rahim Alınmasını Gerektirebilir
Kadınlarda rahim, mesane ve bağırsak sarkmaları, özellikle zor doğumlarda meydana gelen karın içi basıncın artması ve genetik olarak kollajen dokunun zayıflığı menopoz döneminde görüldüğünü belirten Op. Dr. Aksünger sözlerine şöyle devam ediyor; 'Bahsettiğimiz dışarıya sarkma durumlarında rahmin dışarıya çıkması, idrar kaçırma, haznede dolgunluk gibi şikayetler ortaya çıkar. Bu tip durumlarda 'Vajinal Histerektomi' dediğimiz yani kesinin karından değil de vajina içerisinden yapılan yöntem uygulanmakta, içeriden yapılan bir kesi ile dışarıya çıkarılmaktadır.' demektedir. Ayrıca doğum esnasında zorunluluk durumunda yapılan Histerektomi'den bahseden Op. Dr. Aksünger; 'Doğum komplikasyonlarında 'Acil Histerektomi' uygulanabilmektedir. Bu durum doğum sonrasında kanamanın durdurulamaması, rahim yırtıkları veya bebek eşinin plasentanın ayrılmaması gibi durumlarda uygulanmaktadır. Doğum sonrası meydana gelen ani kanamalarda hızlı karar vermek gerekmektedir. Bu şekilde hastanın hayatını kurtarmak mümkündür.' demektedir.
Rahimde Farklı Kanser Türleri Büyük Tehdit
Rahimdeki kanser türlerinin büyük tehdit oluşturduğunu söyleyen Op. Dr. Aksünger; 'Rahim kanseri, rahimağzı kanseri, yumurtalık kanseri, iyi huylu yumurtalık tümörleri ve abselere karşı uygulanan ameliyatlarda da Histerektomi uygulanabilmektedir. Şayet kanser ameliyatlarında rahim alınması gerekirse buna 'Radikal Histerektomi' diyoruz. Bu ameliyatta rahimle birlikte yumurtalıklar, lenf nodları ve omentum da alınmaktadır.' demektedir.
Ameliyat Öncesi Doktor-Hasta İlişkisi Önemlidir
Bu tip ciddi ameliyatlarda doktor ve hastanın ilişkisinin iyi olması gerektiğini belirten Op. Dr. Aksünger, 'Histerektomi'ye karar vermeden önce doktor hastayı iyi bilgilendirmelidir. Histerektomi'nin riskleri, kapsamı ve anestezi türü hastaya aktarılmalıdır. Hasta çocuk doğurma dönemindeyse çocuk doğurma durumunun kaybedilmesi hastada psikolojik sorunlara neden olabilmektedir. Bunun için gerekli destek sağlanmalıdır. İleride çocuk doğurmak isteyen hastalarda öncelikle 'Myomektomi' ameliyatı uygulanmalıdır. Myomektomi rahmin alınmaksızın miyomların çıkarılması işlemidir. Eğer hasta bu duruma uygunsa rahim alınmadan bu işlem gerçekleştirilir.' demektedir.
Ameliyat sonrası cinsel ilişkiye dair pek çok sorunun geldiğini belirten Op. Dr. Aksünger; 'Kadınlar arasında en çok merak edilen konu ameliyat sonrası cinsel ilişkide herhangi bir sorunun yaşanıp yaşanmayacağıdır. Yapılan araştırmalar Histerektomi ameliyatı sonrası cinsel ilişki ve hazda herhangi bir kayıp olmamakla birlikte hasta ağır travmatik bir süreçten de geçmemektedir. Unutulmamalıdır ki cinsel ilişkiyi sağlayan vajinadır. Rahim bu konuda etkili değildir.' demektedir.
Bu ameliyatın oldukça hassas olduğunu belirten Op. Dr. Aksünger alanında uzman bir kadın doğum uzmanı ve deneyimli bir ekip ile bu ameliyatın yapılması gerektiğini vurgulamaktadır. Dr. Aksünger; 'Günümüzde oldukça sık yapılan bu ameliyat ancak uzman ellerce yapıldığında olumlu sonuç vermekte ve hastanın hayatını tehlikeye atmamaktadır.' demektedir.
Rahim alınması yani Histerektomi, jinekolojide en sık yapılan ameliyat türüdür. Histerektomi, rahmin tamamen çıkarılması ameliyatıdır. Tümöral yapılar olan miyomlar, rahim alınmasında önde gelen sebeplerdir. Miyomlar rahim ağzında görülen, düz kas dokusunda gelişmekte olan iyi huylu tümöral yapılara verilen isimlerdir. Halk arasında 'ur' adı verilen miyomlar yuvarlak, nohut tanesi ebatlarında ve pembemsi renktedirler. Kadınların %20'sinde miyomlar 25-35 yaş arasında görülmekle beraber ilerleyen yaşla birlikte bunların görülme olasılığı sıklaşır. Miyomların görülmesiyle birlikte genellikle düzensiz, aşırı kanamalar, kasık ağrıları, kansızlık, bol ve ağrılı adet görme gibi şikayetler ortaya çıkar. Kansızlık haricinde miyomlar 'Bası' şikayetlerine sebep olmaktadır. 'Bası' dediğimiz ağrılar barsak basıları kabızlık, idrar yoluna ait basılar, idrar yolunda ve böbreklerde şikayetlere neden olabilmektedir.
Ameliyatı Gerektiren Sebepler Nelerdir?
Yukarıda da bahsettiğimiz gibi miyomlardaki artış şiddetli ağrılara neden olabilmekte ve bir Histerektomi ameliyatına gerek duyulabilmektedir.
Bunun dışında;
- Rahim içerisinde yer alan döl yatağının içerisinde polip dediğimiz et parçacıkları, kanama ve adet düzensizlikleri oluşturabilmektedir. Vajinal yoldan yapılan bir operasyon ile bu polipler alınabilmektedir. Fakat hastada ek bir patolojik durum varsa Histerektomi ameliyatı gerekebilir.
- Endometrial zarın kalınlaşması dediğimiz başka bir durumda kanserleşmeye sebebiyet verebilmektedir. Genel olarak hormonal ilaç tedavisi ile kontrol altına alınabilen bu durum, eğer gerekli iyileşmeyi göstermezse ameliyat gerekebilmektedir.
Düzensiz ve Aşırı Kanamalara Dikkat
- Düzensiz ve aşırı kanamalar hastada kansızlığa neden olabilmektedir. Kişide nefes darlığı, renkte soluklaşma, çarpıntı gibi durumlar gözükebilmektedir. Bu düzensiz kanamalar için uygulanan bir ilaç tedavisi mevcuttur. Fakat bu tedavi etki göstermez ise yine rahim alınması ameliyatı düşünülebilmektedir.
- Adet ağrılarının dayanılamayacak kadar şiddetli olması, pıhtılı ve zor geçen adetler, ilişki sırasında aşırı derecede ağrı hissetme gibi durumlar 'Endometriosis' dediğimiz duruma işaret etmektedir. Karakterize ve patolojik bir rahatsızlık olan Endometriosis, ilaç tedavileri ile ortadan kaldırılmaya çalışılır. Fakat sonuç alınamazsa, çocuk istemeyen hastalarda Histerektomi'ye son çare olarak başvurulabilir.
- Kadınlarda rahim, mesane ve barsak sarkmaları özellikle zor doğumlarda meydana gelen karın içi basıncın artması, genetik olarak kollajen dokunun zayıflığı gibi durumlarda menopoz döneminde görülebilmektedir. Bu dışarıya sarkma durumunda kişilerde rahmin dışarıya çıkması, idrar kaçırma, haznede dolgunluk gibi şikayetler ortaya çıkmaktadır. Bu gibi durumlarda 'Vajinal Histerektomi' dediğimiz yani rahmin karından kesi ile değil, vajina içerisinden yapılan bir kesi ile çıkarılması durumudur.
Doğum Sonrası Aşırı Kan Kaybı Rahim Alımını Gerektirebilir
Doğum komplikasyonlarında 'Acil Histerektomi' uygulanabilmektedir. Doğum sonrası kanamanın durdurulamaması, bebek eşinin plasentanın ayrılmaması, rahim yırtıkları gibi acil durumlarda uygulanabilmektedir. Doğum sonrası yaşanan ani kanamalarda bu kararı vermek aciliyet gerektirebilir. Bu tür bir durumda ani karar vererek hastanın hayatı kurtarılabilir.
Kanser Türleri Büyük Tehdit
Rahim kanseri (Uterus Ca), Rahimağzı kanseri (serviks), Yumurtalık kanseri (over) iyi huylu yumurtalık tümörleri ve abselere karşı uygulanan ameliyatlarda da Histerektomi uygulanabilmektedir. Kanser ameliyatları sırasında rahmin alınması gerekirse buna 'Radikal Histerektomi' denilmektedir. Rahimle birlikte bu ameliyatta over dediğimiz yumurtalıklar, lenf nodları ve omentum da alınmaktadır. Kanserin yaydığı metastazlara bağlı olarak farklı organlardan parça çıkarılması da söz konusu olabilmektedir.
Histerektomi'ye Karar Vermek
Histerektomi'ye karar vermeden önce hasta bilgilendirilir. Doktor ve hasta bu konuyu konuşarak ortak bir fikir de buluşur. Hastaya Histerektomi'nin riskleri, genişiği, anestezi türü anlatılır. Hasta çocuk doğurma döneminde ise çocuk doğurma durumunun kaybedilmesi hastada psikolojik sorunlar da meydana getirebilir. İleride çocuk doğurmak isteyen hastalarda öncelikle myomektomi ameliyatı tercih edilmelidir. Myomektomi ameliyatı rahmin alınmaksızın miyomların çıkarılması işlemidir. Yine de eğer durum buna müsait değil ise ameliyat sırasında rahmin tümden çıkarılması da gerekebilmektedir.
Histerektomi Ameliyatı Nasıl Yapılmaktadır?
Histerektomi'nin iki şekilde uygulanışı vardır; karından veya vajinal yoldan. Hangi yoldan ameliyatın yapılacağı hastanın yaşına, hastalığın yaygınlığına, cerrahın tercihine ve deneyimine göre değişebilmektedir. Bu ameliyat büyük oranda karından yapılmaktadır. Ameliyatta rahimi tutan tüm bağ ve damarlar bulunarak kesilir ve özel dikişlerle bağlanır. Rahim çıkarıldıktan sonra vajinanın kubbesi, kanama kontrolü sonrası batın katları anatomiye uygun şekilde kapatılmaktadır.
Ameliyat ortalama 1-1,5 saat kadar sürmektedir. Genel anestezi (uyutularak) veya epidural anestezi altında (belden aşağı uyuşturma) şeklinde yapılabilir.
Histerektomi Ameliyatı Sonrası Normal Hayata Dönüş
Hasta ilk iki hafta yorucu aktivitelerden uzak durmalıdır. Doktor tarafından söylenecek zamana kadar ağır kaldırmaktan ve cinsel ilişkiden kaçınılmalıdır. Banyo, dökme su şeklinde yapılmalıdır. Düzenli bir beslenme şekli uygulanmalıdır. İdrar ve büyük tuvalet esnasında ıkınmaktan kaçınılmalıdır. Şayet vajinada bir kanama veya ateş yükselme gibi durumlar olursa doktorla irtibata geçilmelidir. Histerektomi sonrasında kadın adet görmez. Yumurtalıklar da rahim ile birlikte çıkarılmadığı sürece adet görmemekle birlikte menopoza ait belirtiler oluşmaz.
Histerektomi Ameliyatı Sonrası Cinsel İlişki
Kadınlar arasında en çok merak edilen konulardan birisi de Histerektomi ameliyatı sonrası cinsel hazzın kaybolup kaybolmayacağıdır. Yapılan araştırmalar gösteriyor ki Histerektomi pek çok hastada psikolojik sorunlara neden olmamakta bununla birlikte hasta psikolojik bir travmadan geçmemekte ve cinsel fonksiyonlarda bir bozukluk oluşmamaktadır. Unutulmaması gereken şey cinsel ilişkiyi sağlayan şeyin vajina olduğudur. Rahim bu konuda etkili değildir. Bu ameliyat sırasında vajinaya her hangi bir uygulama yapılmadığından ilişki sırasında her hangi bir sorun yaşanmamaktadır.
Histerektomi Uzman Ellerce Yapılmalıdır
Histerektomi ameliyatı oldukça önemli bir ameliyattır. Bu konuda yeterli donanım ve bilgi önemlidir. Özel Meltem Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Bölümü, alanında uzman doktorları ile Histerektomi ameliyatlarını başarıyla gerçekleştirmekte, tüm süreç boyunca hastaya gerekli desteği vermektedir. Ameliyat öncesi gerekli bilgilendirmeler ve uzman psikolojik destek de yine Özel Meltem Hastanesi'nde verilmektedir.