Son regl kanaması durumu menopoz olarak bilinir ve kabul edilir. Bir kadın için kesin menopoza girdi demek için onun 12 ay kesintisiz regl olmaması gerekir. Menopozda ilk belirtiler 40 yaş sonrası, yaklaşık 55 yaşa kadar geçen süre zarfında görülen regl düzensizlikleri ile belli olur. Akabinde regl kanaması tamamen durur. 40 yaş öncesi gerçekleşen menopoza ise erken menopoz yani tıp dilinde prematür over denmektedir.

Menopozun ilk belirtileri arasında regl düzenindeki değişimler diyen Uzm. Dr. Filiz Aydın şöyle konuştu, “Menopozda genel olarak 45 yaş ile beraber kanamanın tamamen durmasından 1-2 yıl önce regl düzeninde değişiklikler meydana gelir. Kanamadaki seyreklik 1,5-2 ay aralıklarla görülebilir. Ayrıca 15 gün gibi kısa sürelerde de kendisini tekrar edebilmektedir. Menopozda durumunda ise kanama tamamen durmaktadır. Menopozun belirtilerine baktığımızda kadınların büyük bir oranında terleme, çarpıntı, sıcak basması görülmekte ve bu gibi durumlar günden güne artarak devam etmektedir.” dedi.

En çok şikayet edilen ateş basması

Ateş basmasının bu dönemde en çok şikayet edilen durum olduğunu belirten Dr. Aydın, “Menopozda en şikayet edilen belirtilerden birisi ateş basmasıdır. Kollarda, boyunda, yüzde, ellerde ve bazen de vücudun üst yarısında aniden yanma meydana gelebilir. Bununla beraber kızarma, terleme ve sıcaklık hissiyatı oluşabilir.  Bu durum ortalama 3-5 dakika kadar sürebilir, ardından kaybolur. Geceleri uykudan uyandıracak şiddette ateş basması durumu kadınlarda uyku düzeninde bozukluğuna sebebiyet verebilir. Bu durum günde birkaç sefer sıklıkla devam edebildiği gibi haftada birkaç kere de yaşanabilmektedir.  Bazı kadınlar da ise menopoz belirtileri hiç yaşanmaz ve bu durumu belirtiler olmada atlatabilirler.” dedi.  Menopozda görülen diğer belirtileri ise şu şekilde sıraladı:

• Göbek çevresinde yağlanma, kilo almaya başlama,
• Gece tuvalet ihtiyacı için sıklıkla kalkma, idrarda yanma ya da altına kaçırma,
• Vajinadaki kayganlıkta azalma, kuruluk meydana geldiği için cinsel ilişkide ağrı ortaya çıkması,
• Menopoz ile beraber yaşlanma korkusu ve psikolojik rahatsızlık,
• İdrar torbasının esnekliği azalacağı için gece idrara sık çıkma, idrar kaçırma, idrar yaparken yanma,
• Cinsel isteksizlik şeklinde sıralanabilir.

Erken menopoz hamilelik için engel değil

Prematür over yetmezliği yani erken menopoz gerçek menopozdan biraz daha farklı olmaktadır. Eğer kadın beklenen yaşta menopoza giriyorsa doğurganlığı tamamen bitmektedir. Fakat prematür over yetmezliği dediğimiz durum yumurta hücrelerinin tükenmesi nedeniyle oluşur ve kadının kendiliğinden ya da bazı kısırlık tedavileri ile hamile kalma şansı oldukça düşük olması ile beraber doğurganlığı tamamen sonlandırır. Bu durum kadınlarda hamilelik sağlanabilmesi için eğer altta yatan başka bir sebep ortaya konmuşsa ilk olarak onun tedavisi yapılmalıdır. Bunlarla beraber yumurta bağışı yani donör oosit ile tüp bebek yöntemi ile ilgili bilgilendirme yapılmalıdır.

Sigara kullanımı erken menopozda etkili

Menopozun kadının yaş alması ile gelişen kaçınılmaz bir durum olduğunu söyleyen Uzm. Dr. Filiz Aydın ancak erken yaşta menopoza girmemek için bir takım tedbirlerin de alınabileceğinin altını çizdi. Dr. Aydın,  “Menopoz belirtilerinin birçoğu zamanla ortadan kalkar. Menopozun önüne geçmek ya da durdurmak gibi bir durum söz konusu değildir ve tıbbi olarak da imkansızdır. Fakat her kadın bu durumu kendi vücut saatine göre geciktirebilmektedir. Erken yaşta menopoza girmemek isteniyorsa ilk olarak sağlıklı bir yaşam sürmek son derece önemlidir. Bunun için de bazı tedbirler gerekiyor. Örnek vermek gerekirse; sağlıksız üretilen hazır gıdalar tüketilmemelidir, trans yağdan uzak durulmalıdır, sebze-meyve tüketimine ağırlık verilmelidir, alkol kullanılmamalıdır, tek eşli ve düzenli bir cinsel hayat devam ettirilmelidir, stresten uzak durmaya gayret edilmelidir, spor aksatılmamalı ve sigara kullanımı varsa kesilmelidir. Sigara, kadın vücudunun östrojen hormonunu salgılama yeteneğini azaltmaktadır. Bu durum yumurtalıkların kendi doğal zamanından önce fonksiyonlarının tükenmesine yol açmakla beraber daha erken yaşta menopoza girilmesini tetiklemektedir.” şeklinde konuştu.

Menopoz tedavisi öncesi bu testlere dikkat

Östrojen hormonu eksikliğine dayanan ve buna bağlı ortaya çıkan şiddetli ateş basmaları HRT yani  hormon replasman tedavisi ile başarılı bir şekilde giderilebilmektedir. Günümüzde eğer kadının bir şikayeti yok ise rutin hormon tedavisi pek önerilmemektedir. Östrojen ve progesteron Hormon replasman tedavisinde çoğu zaman birlikte verilmektedir. Tedavide progesteron hormonu kullanılmasının amacı östrojen hormon tedavisi tek başına verildiği bir durumda artan rahim kanseri riskinin ortadan kaldırılmak istenmesidir. HRT yani hormon replasman tedavisi planlanırken kapsamlı bir jinekolojik muayene, organlarda herhangi bir problem olmadığına dair kan ve idrar testleri, mamografi, pap-smear ve meme ultrasonografisi mutlak suretle yapılmalıdır.  Ayrıca gerekli olan durumlarda kemik yoğunluğu ölçümü de bu testlerle beraber yapılmalıdır.

Menopozu rahat atlatmayı sağlayacak 6 önemli öneri

Menopoz dönemini rahat atlatmak için önerilerde bulunan Uzm. Dr. Filiz Aydın bu önerileri şöyle sıraladı;

• Menopoz dönemi doğal bir süreçtir. Bunu kabullenmeniz son derece önemlidir. Bu süreçte kendinizle barışık olursanız daha rahat geçecektir.
• Doktor kontrollerini ihmal etmeyin. Doktorunuz ile yaşadığınız tüm sıkıntıları paylaşın. Aile ve yakın çevrenizden destek bekliyorsanız bunu mutlaka söyleyin, içe kapanmayın.
• Düzenli egzersiz yapmaya özen gösterin. Hatta mümkünse yoga ya da meditasyon size iyi gelecektir.
• İhtiyaç halinde psikolojik yardım için bir uzmana başvurun.
• Sağlıklı ve dengeli beslenmek bu süreçte önemlidir, mutlaka dikkat edin.
• Regl dönemlerinizin artık tatile denk gelmeyecek olduğunu düşünün. Kıyafetlerinizi kontrol etmek gibi bir zorunluluk olmayacak, her ay yaşadığınız regl ağrıları bitecek, doğum kontrol yöntemlerine de ihtiyaç duymayacaksınız. Yani bu dönemin keyfini çıkarmaya çalışın.